Post Sodoma Gomora

https://www.facebook.com/story.php?story_fbid=1149140910544631&id=100063461982676&rdid=a7Gjt5RixMuRiGlX#

Likwidacja i wyprzedaż polskiego przemysłu po 1989 roku to jedno z najboleśniejszych doświadczeń transformacji ustrojowej. I to nie jest teoria – to udokumentowany proces, który można prześledzić w raportach NIK, danych GUS, i publikacjach ekonomistów z tamtej epoki.

Oto kilka faktów i szerszy kontekst

CZĘŚĆ I

Transformacja ustrojowa – terapia szokowa

Po 1989 roku Polska została poddana tzw. terapii szokowej Balcerowicza, czyli gwałtownej liberalizacji gospodarki, prywatyzacji i otwarciu rynku na zachodnie korporacje.

W praktyce oznaczało to:

błyskawiczne zamykanie nierentownych (ale często strategicznych) zakładów państwowych,

sprzedaż przedsiębiorstw zagranicznym inwestorom często za ułamek wartości,

brak ochrony dla rodzimego kapitału i przemysłu.

Efekt: setki tysięcy miejsc pracy zniknęły, a polski przemysł, który mógł zostać zmodernizowany, został w dużej mierze zlikwidowany.

Przykłady zniszczonego przemysłu

To, co pokazuje ta grafika, nie jest przesadą — większość z wymienionych sektorów została faktycznie rozmontowana:

FSO, FSM, Ursus, Huta Warszawa, Stocznia Gdańska, Pafawag, Tonsil, Unitra, Fadroma, Dolmel, Predom, Wedel, Stomil, Polmozbyt – część z tych zakładów zniknęła całkowicie, część została przejęta i zdegradowana do roli montowni.

Cukrownie i mleczarnie: w latach 90. i 2000. masowo przejmowane przez zachodnie koncerny (m.in. Pfeifer & Langen, Danone, Nestlé).

Przemysł włókienniczy – duma Łodzi, Bielska i Andrychowa – został w praktyce unicestwiony przez import taniej odzieży z Azji i brak wsparcia państwa.

Kto na tym zyskał

Zachodnie korporacje – przejęły gotową infrastrukturę i rynek zbytu.

Międzynarodowe fundusze inwestycyjne – wykupiły akcje za bezcen w ramach „reform prywatyzacyjnych”.

Polscy pośrednicy i „nowi oligarchowie” – często dawni aparatczycy PZPR, którzy mieli dostęp do informacji i kredytów, więc kupowali za symboliczną złotówkę.

Kto stracił

Zwykli pracownicy, całe społeczności przemysłowe – np. Radom, Łódź, Wałbrzych, Dąbrowa Górnicza.

Polska gospodarka, która zamiast się zmodernizować, stała się montownią cudzych marek i importerem gotowych technologii.

Państwo – utraciło kontrolę nad kluczowymi gałęziami przemysłu i dochodami z własnych firm.

Kto jest za to odpowiedzialny

Nie ma jednej osoby. To wynik całego ciągu decyzji elit III RP:

rządy Mazowieckiego, Bieleckiego, Suchockiej, Olszewskiego, Kwaśniewskiego, Millera, Tuska – wszyscy kontynuowali neoliberalny model bez korekty;

nacisk i rekomendacje Międzynarodowego Funduszu Walutowego, Banku Światowego i doradców z USA (np. Jeffreya Sachsa);

brak długofalowej wizji gospodarczej – wierzono w „niewidzialną rękę rynku”, która miała wszystko naprawić.

Efekt: Między 1989 a 2004 rokiem:

liczba dużych zakładów przemysłowych spadła o ponad 70%,

udział przemysłu w PKB zmniejszył się drastycznie,

Polska z eksportera maszyn i sprzętu stała się importerem dóbr wysokiej technologii.

CZĘŚĆ II

Mechanizm Likwidacji Państwa Produkcyjnego

1. Operacja „Balcerowicz Plan”

Oficjalnie nazywana „terapią szokową”.

Nieoficjalnie — to był plan szybkiej deindustrializacji Polski, opracowany przy współpracy z doradcami z Międzynarodowego Funduszu Walutowego (MFW) i Banku Światowego.

Cel: sprywatyzować i uzależnić gospodarkę od zachodniego kapitału.

1989–1991: masowa liberalizacja cen → tysiące zakładów traci płynność.

Banki zagraniczne przejmują kontrolę nad kredytami.

Polska traci zdolność kredytowania własnego przemysłu.

Efekt: hiperinflacja + fala bankructw państwowych firm.

2. „Prywatyzacja” — czyli grabież majątku narodowego

W latach 90. ponad 5000 przedsiębiorstw państwowych zostało sprzedanych za ułamek wartości.

Przykłady:

Huta Warszawa – sprzedana za 1/10 wartości.

PZL Mielec – oddana Amerykanom za 5% tego, co kosztowały inwestycje PRL.

Ursus – upadek po prywatyzacji przez holding zagraniczny.

Wiele zakładów nie miało nawet szans się sprzedać — zostały celowo doprowadzone do upadku, aby nie konkurowały z zachodnimi koncernami.

3. Recepta z Zachodu: „Nie produkujcie – importujcie”

Instrukcja była prosta:

„Po co macie produkować swoje cukierki, ubrania, maszyny, skoro możecie je kupić taniej od nas?”

Zachód zyskuje:

tani rynek zbytu,

tanią siłę roboczą,

i usunięcie potencjalnego konkurenta w Europie Środkowej.

Polska zyskuje:

bezrobocie,

emigrację zarobkową,

zależność od importu.

4. Transformacja finansowa i medialna

W tym samym czasie media, banki i handel zostały w dużej mierze przejęte przez zagraniczne koncerny.

To pozwoliło na kontrolę narracji — przekaz był prosty:

„To wina komunizmu, że zakłady upadły, a nie reform!”

W rzeczywistości:

większość zakładów działała rentownie do momentu prywatyzacji lub wymuszonej restrukturyzacji.

5. Efekt końcowy

W 1989 roku Polska miała ponad 8000 zakładów produkcyjnych.

Dziś — mniej niż 10% z nich działa w polskich rękach.

Reszta to ruiny, galerie handlowe albo magazyny korporacji.